του Justin Parkinson /BBC News Magazine
Το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας αποφάσισε να καταργήσει την πολιτική του ενός παιδιού - ή μάλλον να την αντικαταστήσει με την πολιτική των δύο παιδιών - ακριβώς για τον ίδιο λόγο που την είχε υιοθετήσει στα τέλη της δεκαετίας του 1970: ο περιορισμός πλέον υπονομεύει την ανάπτυξη της οικονομίας. Πρόκειται για μια απόφαση ιστορικής σημασίας η οποία αποτελεί συνέχεια της χαλάρωσης της πολιτικής του ενός παιδιού, πριν από δύο χρόνια, όταν το Πεκίνο επέτρεψε σε κάθε ζευγάρι Κινέζων να αποκτά δύο παιδιά αν ο ένας από τους γονείς ήταν ο ίδιος μοναχοπαίδι. Ποιες ήταν όμως οι συνέπειες αυτής της πολιτικής, στατιστικά μιλώντας;
400 εκατομμύρια οι γεννήσεις που απετράπησαν
Σύμφωνα με την κινεζική κυβέρνηση η πολιτική του ενός παιδιού που ψηφίστηκε το 1979, απέτρεψε 400 εκατομμύρια γεννήσεις. Ο Στιούαρτ Γκιέτελ - Μπάστεν/ Stuart Gietel-Basten, ωστόσο, καθηγητής Κοινωνικής Πολιτικής στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, δήλωσε στο BBC ότι η συγκεκριμένη πολιτική είναι «εξαιρετικά απίθανο» να είχε έναν τόσο σημαντικό αντίκτυπο, υποστηρίζοντας ότι το μεγαλύτερο μέρος της μείωσης όσον αφορά το ποσοστό γονιμότητας στην Κίνα σημειώθηκε κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1970: ενώ το 1970 το ποσοστό ήταν 5,8 παιδιά ανά γυναίκα, οχτώ χρόνια μετά ήταν 2,7 παιδιά ανά γυναίκα. Παρά την πολιτική του ενός παιδιού, έως το 2013 το ποσοστό είχε μειωθεί ελάχιστα, στα 1,7 παιδιά ανά γυναίκα.
Παιδική θνησιμότητα: 21 αγόρια και 28 κορίτσια ανά χίλιες γεννήσεις
Αρκετοί υποστηρίζουν πως η πολιτική του ενός παιδιού είχε ως αποτέλεσμα πολλά ζευγάρια να αναγκαστούν να σκοτώσουν με τα ίδια τους τα χέρια τις κόρες τους, οι οποίες θεωρείται ακόμα - τουλάχιστον στην Κίνα και όχι μόνο - πως έχουν λιγότερες πιθανότητες να βρουν μια αξιοπρεπή θέση εργασίας σε σχέση με τους γιους. Σύμφωνα πάντως με τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, κατά τη δεκαετία του 1970, το ποσοστό παιδικής θνησιμότητας κάτω από την ηλικία του ενός έτους ήταν 60 αγόρια ανά 1.000 γεννήσεις ενώ για τα κορίτσια το ποσοστό ήταν 53 ανά 1.000. Κατά τη δεκαετία του 1980, μετά την εφαρμογή της πολιτικής του ενός παιδιού, το ποσοστό για αμφότερα τα φύλα ήταν 36 θάνατοι ανά 1.000 γεννήσεις. Τη δεκαετία του 1990 ανά χίλιες γεννήσεις πέθαιναν 26 αγόρια και 33 κορίτσια ενώ κατά τη δεκαετία του 2000 έχαναν τη ζωή τους 21 αγόρια και 28 κορίτσια.
1,16 αγόρια για κάθε κορίτσι
Σε κάθε κορίτσι που γεννιέται στην Κίνα αντιστοιχούν 1,16 αγόρια, σύμφωνα με το επίσημο κινεζικό ειδησεογραφικό πρακτορείο Ξινχουά. Πολλοί υποστηρίζουν ότι αυτή η ασυνήθιστη ανισορροπία οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις επιλεκτικές αμβλώσεις. Αλλά ο Στιούαρτ Γκιέτελ - Μπάστεν από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης ισχυρίζεται ότι τα σχετικά στοιχεία για την Κίνα είναι «περιορισμένα» ενώ οι γεννήσεις πάρα πολλών κοριτσιών δεν καταχωρίστηκαν εξαιτίας της παραβίασης της πολιτικής του ενός παιδιού. Στα σχολεία, ωστόσο, οι εγγραφές των αγοριών και των κοριτσιών είναι σχεδόν ίσες, με την Αρχές πολλές φορές να κάνουν τα στραβά μάτια.
4 παππούδες, 2 γονείς και 1 παιδί
Η γήρανση του πληθυσμού της Κίνας και η πολιτική του ενός παιδιού είχαν ως αποτέλεσμα την μετάλλαξη της σύνθεσης των κινεζικών νοικοκυριών τα περισσότερα από τα οποία έχουν τη μορφή 4:2:1 - τέσσερις παππούδες, δύο γονείς και ένα παιδί, αναφέρει ο «Εκόνομιστ». Έως το 2050 εκτιμάται πως το 1/4 του κινεζικού πληθυσμού θα είναι από 65 ετών και άνω. Σύμφωνα με τα διεθνή Μέσα, οι προβλέψεις για μείωση του ενεργού πληθυσμού κατά τις επόμενες δεκαετίες αποτέλεσε έναν από τους κύριους λόγους για την κατάργηση της πολιτικής του ενός παιδιού από την πλευρά της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΚ.
287 δισεκατομμύρια ευρώ σε πρόστιμα
Χάρη στην πολιτική του ενός παιδιού, από το 1980 έως και σήμερα, η κινεζική κυβέρνηση εισέπραξε από πρόστιμα που επιβλήθηκαν σε όλους όσοι απέκτησαν περισσότερα από ένα παιδιά 287 δισεκατομμύρια ευρώ. Εκτιμάται πως το υψηλότερο πρόστιμο που επιβλήθηκε ποτέ ήταν πάνω από ένα εκατομμύριο ευρώ ενώ εκείνος που κλήθηκε να το πληρώσει ήταν ο Ζανγκ Γιμού, έναν από τους πιο διάσημους και ταλαντούχους σκηνοθέτες της Κίνας, επειδή απέκτησε τρίτο παιδί. Πλέον πρόστιμα θα επιβάλλονται μόνον σε όσους αποκτούν περισσότερα από δύο παιδιά.
(η απόδοση στα ελληνικά δημοσιεύτηκε στο tovima.gr 31/10/2015)