Bloomberg
Σκυμμένος επάνω από το ταμείο του μικρού του καταστήματος στην απέραντη Hailong Electronics City του Πεκίνου, ο κ. Ουάνγκ Νινγκ οδύρεται για το ότι πέρασε μια εβδομάδα χωρίς ούτε μία πώληση. «Πεθαίνει» λέει ο κ. Ουάνγκ, κουνώντας το κεφάλι του καθώς κοιτάζει τα κλειστά καταστήματα και τις σκισμένες διαφημιστικές αφίσες σε αυτό που κάποτε ήταν η πλέον πολυσύχναστη αγορά στη συνοικία Ζονγκ-γκουαντσούν, γνωστή ως silicon valley της Κίνας. «Εδώ είναι πιο πολλοί οι πωλητές από τους πελάτες. Ολοι πλέον αγοράζουν από το Ιντερνετ». Στους έξι ορόφους μεγέθους ενός γηπέδου ποδοσφαίρου εδώ και εκεί υπάρχουν κλειστά καταστήματα, θύματα των επιχειρήσεων που πουλάνε προϊόντα και υπηρεσίες μέσω Ιντερνετ, όπως η Alibaba του κ. Τζακ Μα και η JD.com του Ρίτσαρντ Κιανγκντόνγκ, ο οποίος ξεκίνησε από αυτό το σημείο πριν από σχεδόν είκοσι χρόνια. Η επανάσταση του Ιντερνετ υπόσχεται να αυξήσει την παραγωγικότητα και θα μπορούσε να δημιουργήσει στην Κίνα 46 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας μέχρι το 2025, σύμφωνα με έκθεση της McKinsey που εκδόθηκε τον περασμένο Ιούλιο. Θα χαθούν όμως και 31 εκατομμύρια θέσεις εργασίας που ισοδυναμούν με όλους τους Βρετανούς εργαζόμενους. Μπορεί αυτή η διαδικασία δημιουργικής καταστροφής να είναι παγκόσμιο φαινόμενο, ωστόσο η ταχύτητα και η κλίμακα που προσλαμβάνει στην Κίνα είναι χωρίς προηγούμενο, εξηγεί ο κ. Τσάο Λέι, διευθυντής του ερευνητικού κέντρου China E-commerce στην πόλη Χανγκζού, την έδρα της Alibaba. «Το Ιντερνετ αυξάνει την παραγωγικότητα και την αποδοτικότητα, αλλά μπορεί να είναι αρκετά οδυνηρό για τις παραδοσιακές επιχειρήσεις», λέει ο κ. Τσάο. «Στην αρχή χρεοκοπούν τα βιβλιοπωλεία, μετά οι αλυσίδες ένδυσης, μετά τα καταστήματα πώλησης ηλεκτρονικών, στη συνέχεια τα ταξιδιωτικά γραφεία και στο μέλλον μπορεί να εξαφανιστούν και τα υποκαταστήματα των τραπεζών όπως και άλλες παραδοσιακές υπηρεσίες», προσθέτει.
Συνεισφορά
Η μετάβαση σε πωλήσεις online μπορεί να συνεισφέρει μέχρι και 22% στην παραγωγικότητας της κινεζικής οικονομίας μέχρι το 2025. Επίσης, μπορεί να αυξήσει το ΑΕΠ από 7% μέχρι 22% στο διάστημα μεταξύ 2013 και 2025, σύμφωνα με τη McKinsey. Σε χρήματα αυτό μεταφράζεται σε 2,2 τρισ. δολάρια. Ομως όλα αυτά δεν παρηγορούν τον κ. Λι Φενγκ, ο οποίος έχει ένα κατάστημα του Kemao Electronics City, ακριβώς απέναντι από το εμπορικό κέντρο Hailong Electronics. «Το εμπορικό κέντρο έσφυζε από ανθρώπους όταν πρωτοάνοιξε το 2004» λέει ο κ. Λι, στρέφοντας το βλέμμα του από την τηλεόραση που παρακολουθεί ελλείψει πελατών. «Τα τελευταία πέντε χρόνια οι δουλειές πήγαιναν από το κακό στο χειρότερο. Οι επιπτώσεις από τις πωλήσεις online είναι τεράστιες». Ο κ. Λι έχει κλείσει το εμπορικό του κατάστημα και πλέον προσπαθεί να βγάλει το μεροκάματο παρέχοντας υπηρεσίες Ιντερνετ σε υπάρχοντες εταιρικούς πελάτες. Στο διπλανό, αδειανό κατάστημα οι ιδιοκτήτες παίζουν πόκερ. Ο κ. Λιου, ιδιοκτήτης της JD.com, άρχισε την καριέρα του νοικιάζοντας ένα μικρό κατάστημα στη Ζονγκ-γκουαντσούν με 20.000 γουάν αρχική επένδυση. Τότε η Κίνα είχε 2,1 εκατομμύρια χρήστες που συνδέονταν στο Ιντερνετ μέσω 747.000 υπολογιστών, σύμφωνα με την κυβερνητική υπηρεσία πληροφοριών για το κινεζικό Ιντερνετ. Μέχρι το τέλος Ιουνίου του 2014 ο αριθμός των χρηστών Ιντερνετ είχε φτάσει τα 632 εκατομμύρια, με το 83,4% εξ αυτών να μπαίνει στο Ιντερνετ μέσω «έξυπνων» κινητών τηλεφώνων. Σύμφωνα με το Bloomberg, η περιουσία του κ. Λιου ανέρχεται πλέον στα 7,3 δισ. δολάρια. «Τα αμερικανικά παραδοσιακά δίκτυα λιανικών πωλήσεων είναι ισχυρά. Οι Κινέζοι καταναλωτές, όμως, είχαν να αντιμετωπίσουν ένα αρχαϊκό και αντιπαραγωγικό δίκτυο», εξηγεί ο κ. Τζος Γκάρτνερ, εκπρόσωπος Τύπου της JD.com. «Οι καταναλωτές μετακινήθηκαν προς τις καλύτερες υπηρεσίες».
Πρόσβαση
Η εταιρεία διαδικτυακών πωλήσεων Alibaba έχει δημιουργήσει 14 εκατομμύρια θέσεις εργασίας άμεσα και έμμεσα, είπε ο κ. Μα σε συνέντευξη που παραχώρησε στον Τσάρλι Ρόουζ τον προηγούμενο μήνα από το Νταβός. Ο κ. Μα είναι ο πλουσιότερος άνθρωπος της Κίνας και ο 13ος πλουσιότερος στον κόσμο με περιουσία που υπολογίζεται στα 35 δισ. δολάρια. Εξηγώντας την αύξηση πωλήσεων της δικής του εταιρείας σε σύγκριση με παραδοσιακούς εμπόρους, ο κ. Μα λέει: «Αν θέλεις να έχεις 10.000 νέους πελάτες, θα πρέπει να χτίσεις μια αποθήκη. Για εμένα (χρειάζονται) μόνο δύο σέρβερ». Στόχος του κ. Μα είναι να φτάσει τα δύο δισ. πελάτες παγκοσμίως. Η Alibaba έχει καταστήσει ευκολότερη και οικονομικότερη την πρόσβαση των εμπόρων σε νέους καταναλωτές και έχει υποστηρίξει την ανάπτυξη της υποδομής logistics, λέει μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ένας εκπρόσωπος Τύπου της Alibaba. «Με τον τομέα των λιανικών πωλήσεων να έχει μεν αναπτυχθεί επαρκώς και να είναι κατακερματισμένος, περισσότεροι καταναλωτές καταφεύγουν στο Ιντερνετ ώστε να βρουν αυτό που χρειάζονται και την ίδια στιγμή ενισχύουν την κατανάλωση στην κινεζική οικονομία», συμπληρώνει.
Αυτοματοποίηση
Χωρίς να πρέπει να πληρώσει για αλεξίσφαιρα τζάμια, ταμίες ντυμένους με στολή και ενοίκιο για υποκαταστήματα, η διαδικτυακή τράπεζα WeBank παρέχει υπηρεσίες «που μπορεί να είναι το μέλλον», πιστεύει ο κ. Τσάο. Ο κ. Μα της Alibaba επίσης σχεδιάζει να εγκαινιάσει διαδικτυακή τράπεζα. «Η σύγκρουση μεταξύ των παλιών και των νέων οικονομιών» θα ενταθεί, λέει ο κ. Κουάνγκ Ριχούι, αντιπρύτανης στην Ακαδημία της Οικονομίας του Ιντερνετ, μιας ερευνητικής υπηρεσίας στο Κεντρικό Πανεπιστήμιο Οικονομικών στο Πεκίνο. Το κλείσιμο των καταστημάτων λιανικών πωλήσεων αποτελεί απλώς την αρχή των επιπτώσεων που θα έχει η τεχνολογία στην αγορά εργασίας. Η πραγματική πρόκληση για την Κίνα θα είναι η αυτοματοποίηση της παραγωγής στη μεταποίηση. «Στο τέλος θα κερδίσει η νέα οικονομία», προειδοποιεί ο κ. Κουάνγκ.
Πλήγμα στην οικονομία
Τουλάχιστον 800 αγορές χονδρικών πωλήσεων στην Γκουανγκζού βρίσκονται στα πρόθυρα του κλεισίματος. Μεγαλύτερη πίεση υφίστανται τα καταστήματα πώλησης ρούχων και υφασμάτων, σύμφωνα με ρεπορτάζ της κινεζικής εφημερίδας «Guangzhou Daily» τον Δεκέμβριο. «Τα καταστήματα online δεν είναι πραγματικά και αν σκοτώσουν ολόκληρη την πραγματική οικονομία, τι μπορούν να κάνουν οι επιχειρηματίες; Τι προϊόντα να πουλήσουν;» αναρωτιέται ο κ. Ζονγκ Κινγκού, ο πέμπτος πλουσιότερος άνθωρπος της Κίνας, που κατέχει αλυσίδα πολυκαταστημάτων και εργοστάσια παρασκευής μη αλκοολούχων ποτών. Οι online επιχειρήσεις «πλήττουν την οικονομική ασφάλεια της Κίνας, διότι οδηγούν στο κλείσιμο καταστήματα που πρέπει να πληρώνουν ενοίκιο» είπε ο κ. Ζονγκ, τον περασμένο Αύγουστο, σ’ ένα επιχειρηματικό φόρουμ.
(Η ελληνική μετάφραση δημοσιεύθηκε στην εφ. Η Καθημερινή, 08.02.2015)