Τhe Εconomist
Πρόκειται για ένα εξαιρετικά παράδοξο θέαμα, αν λάβει κανείς υπόψη ότι εξελίσσεται σε κινεζικό έδαφος. Σίγουρα είναι άκρως ενοχλητικό για την ηγεσία στο Πεκίνο. Στις 28 και 29 Σεπτεμβρίου, δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές περικύκλωσαν τα κυβερνητικά γραφεία και πλημμύρισαν τις μεγάλες λεωφόρους του Χονγκ Κονγκ, αψηφώντας τα δακρυγόνα που έριξαν τα σώματα ασφαλείας, απαιτώντας δημοκρατία και την παραίτηση του Λέουνγκ Τσουν Γινγκ, του κυβερνήτη που υποστηρίζεται από το Πεκίνο.
Η εικόνα που μεταδόθηκε από τα ΜΜΕ, ενός μοναχικού διαδηλωτή που κρατούσε ανοικτή την ομπρέλα του σε μια καταιγίδα από δακρυγόνα, θύμιζε ποιητικά την εικόνα του «ανθρώπου μπροστά τα τανκς» που ελήφθη στις διαδηλώσεις στην Τιενανμέν το 1989. Ταυτόχρονα, όμως, η ίδια εικόνα αιχμαλωτίζει αυτό που οι ηγέτες του Κομμουνιστικού Κόμματος στο Πεκίνο φοβούνται όσον αφορά το Χονγκ Κονγκ και το ειδικό στάτους που απολαμβάνει, μετά την παράδοσή του από τη Βρετανία το 1997, σύμφωνα με την αρχή «μία χώρα, δύο συστήματα».
Ο λαός του Χονγκ Κονγκ είναι πρόθυμος να προκαλέσει ανοικτά την κυβέρνηση και πιθανώς να αποτελέσει έμπνευση για παρόμοιες εκδηλώσεις και αλλού στην Κίνα. Η μετάδοση των ειδήσεων και των εικόνων των διαδηλώσεων έχει μπλοκαριστεί ή λογοκριθεί στην ηπειρωτική χώρα, αλλά καθώς οι διαδηλώσεις συνεχίζονται αναλόγως αυξάνεται και ο κίνδυνος μετάδοσης των ταραχών. Στην πραγματικότητα πρόκειται για μία από τις πιο σκληρές δοκιμασίες της κινεζικής κυριαρχίας από την εποχή της Τιενανμέν.
Ιδιαίτερα δύσκολα γίνονται τα πράγματα λόγω της έλλειψης μεσαίου χώρου. Η βασική απαίτηση των διαδηλωτών είναι να επιτραπεί στον λαό του Χονγκ Κονγκ να ψηφίσει οποιονδήποτε υποψήφιο επιλέξει στις εκλογές για κυβερνήτη το 2017 (πρώτη φορά που θα ψηφίσουν σε τέτοιες εκλογές οι πολίτες). Ο πρόεδρος της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ, κατέστησε σαφές ότι δεν πρόκειται να υπάρξει δημοκρατία δυτικού τύπου στο εσωτερικό των κινεζικών συνόρων. Το παρόν εκλογικό πλάνο, που παρουσιάστηκε από την κεντρική κυβέρνηση στις 31 Αυγούστου, δίνει στην κεντρική κυβέρνηση ουσιαστικό βέτο στους υποψηφίους εξασφαλίζοντας έτσι τον έλεγχο του Χονγκ Κονγκ.
Η κινητήριος δύναμη των διαδηλώσεων στο Χονγκ Κονγκ είναι οι μαθητές των σχολείων και οι φοιτητές των πανεπιστημίων, πολλοί από τους οποίους απείχαν των μαθημάτων τους την εβδομάδα που πέρασε.
Ο κ. Λέουνγκ δεν δείχνει καμία πρόθεση να υποκύψει στα αιτήματα των διαδηλωτών. Αναγνωρίζει ότι το κυβερνητικό πλάνο για την εκλογική αναμέτρηση μπορεί να μην είναι το τέλειο, αλλά ο ίδιος πιστεύει ότι αποτελεί πρόοδο συγκριτικά με το παρελθόν, ενώ επισημαίνει ότι δέχεται τον «λογικό» διάλογο, αλλά η κυβέρνηση θα δράσει «αποφασιστικά» αντιμέτωπη με «παράνομες» διαδηλώσεις. Ερωτηθείς κατά πόσον θα χρησιμοποιείτο ποτέ ο κινεζικός στρατός, ο κ. Λέουνγκ εξέφρασε την εμπιστοσύνη του στην αστυνομία.
Το Χονγκ Κονγκ και η κεντρική κυβέρνηση ευελπιστούν πως οι διαδηλώσεις θα σταματήσουν χωρίς ταυτόχρονα να υπάρξει κλιμάκωση της βίας. Οι δυνάμεις ασφαλείας αποτραβήχτηκαν το απόγευμα της 29ης Σεπτεμβρίου και οι λογοκριτές στην ηπειρωτική Κίνα εργάστηκαν υπερωριακά προκειμένου να μπλοκάρουν όσο και όπως μπορούσαν τη μετάδοση των ειδήσεων από το Χονγκ Κονγκ.
Η προσδοκία των οπαδών του Κομμουνιστικού Κόμματος στο Χονγκ Κονγκ, ανάμεσα στους οποίους και οι βαθύπλουτοι μεγιστάνες που διοικούν την περιοχή, είναι ότι ο ρεαλισμός θα κερδίσει και ο ιδεαλισμός θα χάσει. Πολλοί τραπεζίτες και διοικητές επιχειρήσεων νιώθουν ότι δεν υπάρχει περίπτωση να συμβιβαστούν οι Κινέζοι ηγέτες, που θεωρούν τις διαδηλώσεις μια τρομερή ενόχληση. Επί του παρόντος, αξίζει να σημειωθεί, η Βρετανία και οι ΗΠΑ δεν έχουν αντιδράσει ιδιαίτερα έντονα στα τεκταινόμενα. Οπως και να έχει, πολλοί από τα επτά εκατομμύρια κατοίκους του Χονγκ Κονγκ βλέπουν με συμπάθεια τις διαδηλώσεις. Ομως στις περισσότερες γειτονιές ο κόσμος ασχολείται, όπως συνήθως, με τις δουλειές του. Ακόμα και στις συνοικίες όπου γίνονται οι διαδηλώσεις, η ζωή συνεχίζεται κανονικά.
Χωρίς να διαφαίνεται κάποια πολιτική λύση, τα ερωτήματα παραμένουν σχετικά με το πόσο θα κρατήσουν οι διαδηλωτές και πόση υπομονή είναι πρόθυμη να επιδείξει η κυβέρνηση. Προφανώς υπάρχει πιθανότητα χρήσης μεγαλύτερης ισχύος, ενώ ο κίνδυνος μετάδοσης των διαδηλώσεων του Χονγκ Κονγκ στην ηπειρωτική Κίνα εξακολουθεί να αυξάνεται.
(η ελληνική μετάφραση δημοσιεύτηκε στην εφ. Η Καθημερινή, 5-10-2014)