THE NEW YORK TIMES, WASHINGTON POST
Ο γιος του είχε συμβάσεις για την πώληση ανταλλακτικών στις κρατικές πετρελαϊκές εταιρείες και χιλιάδες πρατήρια καυσίμων σε ολόκληρη την Κίνα. Η συμπεθέρα είχε μετοχές σε αγωγούς και αντλίες φυσικού αερίου στις τέσσερις γωνιές της αχανούς χώρας από την επαρχία Σετσουάν στη Δύση μέχρι το νησί Χαϊνάν στον Νότο. Ταυτόχρονα οι επενδύσεις της νύφης του κάλυπταν ολόκληρο τον ενεργειακό τομέα αλλά δραστηριοποιείτο και στην αγορά ακινήτων. Συνολικά η αξία των τίτλων που κατείχε η ευρύτερη οικογένεια προσεγγίζει τα 160 εκατομμύρια δολάρια.
Ωστόσο στις χιλιάδες σελίδες εταιρικά έγγραφα που περιγράφουν τις δραστηριότητες της οικογένειας ένα όνομα δεν εμφανίζεται πουθενά: αυτό του Ζου Γιονγκάνγκ, ηγετικής μορφής του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας, υπουργού Δημόσιας Ασφάλειας και ντε φάκτο «αφεντικού» του πετρελαϊκού τομέα. Η έρευνα που πραγματοποίησαν οι Νew Υork Τimes για τους πόρους του κ. Ζου έδειξε ότι οι συγγενείς του: η νύφη, ο γιος και η πεθερά του γιου ελέγχουν μετοχές σε τουλάχιστον 37 εταιρείες σε 12 επαρχίες. Μέχρι στιγμής ωστόσο, δεν υπάρχει κανένα στοιχείο που να αποδεικνύει ότι ο Ζου εμπλέκεται στις επενδυτικές δραστηριότητες του περιβάλλοντός του ή ότι έκανε οτιδήποτε παράνομο.
Ο Ζου, που βρίσκεται στο επίκεντρο της υπόθεσης διαφθοράς, είναι γιος ενός φτωχού καλλιεργητή, αλλά έγινε ένας από τους πιο σκληρούς Κινέζους πολιτικούς. Αρχισε τη σταδιοδρομία του ως τεχνικός κοιτασμάτων πετρελαίου και τη δεκαετία του 1970 και 1980 αναρριχήθηκε στην ιεραρχία και έφτασε να γίνει επικεφαλής της μεγαλύτερης ενεργειακής εταιρείας της Κίνας (C.N.P.C). Αργότερα έγινε κομματικός αρχηγός στην επαρχία του Σετσουάν και το 2002 διορίστηκε υπουργός Δημόσιας Ασφάλειας, ενώ το 2007 έγινε μέλος της διαρκούς επιτροπής του πολιτικού γραφείου του ΚΚΚ. Ακόμα, όμως, και ως τοπικός υπεύθυνος ασφάλειας ήλεγχε τον πετρελαϊκό τομέα.
Ομως το προστατευτικό πέπλο σιωπής που σκέπαζε τις έκνομες δραστηριότητες των υψηλόβαθμων αξιωματούχων του ΚΚΚ φαίνεται να έχει εξανεμιστεί στην περίπτωση του Ζου και της αμύθητης περιουσίας του οικογενειακού του περιβάλλοντος. Ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ διέταξε μία άνευ προηγουμένου έρευνα στα έργα και τις ημέρες του Ζου, κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά στην Κίνα. Μέχρι σήμερα ο πλουτισμός του συγγενικού περιβάλλοντος των ηγετών ήταν ένα από τα πολιτικώς πιο ευαίσθητα μυστικά της. Επί χρόνια το Κομμουνιστικό Κόμμα επέτρεπε στους συγγενείς των ηγετών να πλουτίζουν από την κινεζική επέλαση στις διεθνείς αγορές, επιβραβεύοντας έτσι την αφοσίωσή τους και αποφεύγοντας τις εντάσεις στην καθεστηκυία τάξη.
Μεταστροφή
Τώρα όμως φαίνεται ότι η κατάσταση αλλάζει χωρίς να είναι απολύτως σαφή τα αίτια αυτής της μεταστροφής. Η διεξοδική έρευνα ίσως να δρομολογήθηκε προκειμένου να εξουδετερωθεί οποιαδήποτε επιρροή έχει ο Ζου, ίσως πάλι να στοχεύει στην αποστολή ενός σαφούς και ηχηρού μηνύματος σε ολόκληρη την κομματική ελίτ. Οι απώτεροι λόγοι που οδήγησαν τον πρόεδρο Σι σε αυτή την αλλαγή τακτικής δεν είναι τόσο σαφείς. Κάποιοι αναλυτές πιστεύουν ότι ένα άτομο τόσο ψηλά στην κινεζική ιεραρχία δεν επρόκειτο να βρεθεί στο κέντρο έρευνας εκτός αν ο πρόεδρος Σι τον θεωρούσε σαφή απειλή για την εξουσία του. Αλλοι, βέβαια, υποστηρίζουν ότι ο πρόεδρος Σι θεωρεί τη σώρευση πλούτου στα χέρια των συγγενών των ανώτατων αξιωματούχων μία απειλή γενικότερα για τη σταθερότητα της Κίνας, επειδή ενθαρρύνει τη διαφθορά και αμαυρώνει την εικόνα του κόμματος. Ετσι η έρευνα στον βίο και την πολιτεία του Ζου ή καλύτερα των συγγενών του, ό,τι και αν την προκάλεσε, είναι ένα μήνυμα με πολλαπλούς αποδέκτες: O πρόεδρος Σι ξαναγράφει τους κανόνες του παιχνιδιού.
Η έρευνα για τον πλουτισμό του Ζου άρχισε το 2012 και περιλαμβάνει τη γυναίκα, τον γιο του, τον αδελφό του, τη νύφη του και την πεθερά του γιου του. Τους τελευταίους μήνες, όλοι βρίσκονται υπό κράτηση. Οπως εξηγεί η Ζαν Μινλί, ένα από τα μέλη της οικογένειας που παραμένουν ελεύθερα, την εγγονή του Ζου αναγκαστικά τώρα φροντίζουν οι υπεύθυνοι του νηπιαγωγείου, επειδή όλη η οικογένεια κρατείται.
(ελληνική μετάφραση εφ. Η Καθημερινή, 27.04.2014)