του Ma Jian (*)/ TO BHMA - THE PROJECT SYNDICATE
Μετά από έναν χρόνο ανεξήγητης καθυστέρησης, επιτέλους θα ξεκινήσει η δίκη του Μπο Σιλάι/ Bo Xilai, του πρώην τοπικού γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας στην πόλη Τσόνγκινγκ. Ο Μπο θα έρθει αντιμέτωπος με τρεις κατηγορίες: διαφθορά, δωροδοκία και κατάχρηση εξουσίας. Αλλά το πραγματικό του αδίκημα είναι το ότι υπήρξε προκλητικός διότι αμφισβήτησε στην πράξη τον υπόγειο τρόπο λειτουργίας του κόμματος. Και καταδίκη της συζύγου του ως υπεύθυνης για τη δολοφονία του Βρετανού επιχειρηματία Νιλ Χέιγουντ ντρόπιασε ακόμη περισσότερο το ΚΚΚ.
Όταν το δικαστήριο καταδικάσει τον Μπο -κάτι που θα συμβεί σίγουρα- θα έρθει αντιμέτωπος με μια ποινή φυλάκισης παρόμοια με αυτή που επιβλήθηκε στον πρώην γραμματέα του κόμματος στη Σανγκάη, Τσεν Λιάνγκγιου, που ήταν 18 χρόνια ή αυτήν που επιβλήθηκε στον πρώην γραμματέα του κόμματος στη στο Πεκίνο, Τσεν Σιτόνγκ, που καταδικάστηκε σε 16 χρόνια κάθειρξη. Όπως και ο Μπο, αμφότεροι οι δυο αυτοί άντρες ήταν μέλη της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΚ, γεγονός που τους επέτρεψε να αποφύγουν την θανατική ποινή.
Για το ιδιο το κόμμα, ωστόσο, η καταδίκη του Μπο δεν θα σημάνει και το τέλος του σκανδάλου, ούτε θα διώξει το μαύρο σύννεφο πάνω από τον τρυφηλό τρόπο ζωής του Μπο, του εξόριστου στην Ευρώπη γιου του, Μπο Γκουάγκουα και της νύφης του, Μπογκού Καιλάι.
Η πτώση της άλλοτε πανίσχυρης οικογένειας Μπο φτάνει στα όρια της σεξπιρικής τραγωδίας. Φυσικά, τόσο ο Μπο όσο και η σύζυγός του και ο γιος τους ήταν ηθικά νεκροί εδώ και πολύ καιρό, αφού η εξουσία κατάτρωγε ο,τι ανθρώπινο διέθεταν μέσα τους. Η Μπόγκου δολοφόνησε τον Χέιγουντ, εραστή της και συνέταιρό της σε σκοτεινές επιχειρήσεις, ενώ πολλοί αθώοι άνθρωποι πέθαναν εξαιτίας της φιλοδοξίας του Μπο.
Το κόμμα επιμένει να θέλει να συγκαλύψει το σκάνδαλο. Η Κεντρική Επιτροπή για την Πειθαρχική Ερευνά ήδη απέρριψε τις κατηγορίες των παράνομων σεξουαλικών σχέσεων που αφορούσαν σε πολλές ερωμένες στελεχών, δίνοντας ένα σαφές μήνυμα πως παρόμοια εγκλήματα πρέπει να παραμείνουν μυστικά όταν τα διαπράττουν μέλη της Κεντρικής Επιτροπής.
Επιπλέον, οι κατηγορίες πως ο Μπο έλαβε 20 εκατομμύρια γιουάν (2.5 εκατομμύρια ευρώ) ως αποτέλεσμα δωροδοκίας ενώ υπεξαίρεσε άλλα 5 εκατομμύρια γιουάν (600.000 ευρώ) είναι ήσσονος σημασίας σε σχέση με παλαιότερα κατηγορητήρια άλλων κορυφαίων στελεχών.
Ουσιαστικά, με το επίπεδο χρηματισμού του να κρίνεται μικρό και την γυναίκα του να θεωρείται αποδιοπομπαίος τράγος, το μόνο σοβαρό αδίκημα για το οποίο κατηγορείται ο Μπο είναι η παράβαση καθήκοντος. Περιορίζοντας τις κατηγόριες εναντίον του, το ΚΚΚ περιορίζει ταυτόχρονα και τις πιθανές ποινές. Κι ως είθισται με τα του κόμματος, ο κινεζικός νόμος είναι απλώς ένα προκάλυμμα, αφού εφαρμόζεται σποραδικά μόνο (ή και καθόλου) στα εκλεκτά μέλη της ελίτ του ΚΚΚ. Οπότε η δίκη του Μπο αποτελεί μέρος μιας πολιτικής συμφωνίας ανάμεσα στους εμπλεκόμενους και αυτους που χειρίζονται την κατάσταση εκ των έσω.
Η αληθινή ιστορία της καριέρας του Μπο -μια ιστορία απιστίας, προδοσίας και διαφθοράς- είναι αποκρουστική με τα θύματα να συμπεριλαμβάνουν την οικογένεια Χέιγουντ, την κινέζα σύζυγο του Χέιγουντ και τα παιδιά τους. Η τραγωδία τους στέκεται ως ένα βαθύ κατηγορητήριο απέναντι στην εξουσία του κόμματος, επειδή καμία οικογένεια δεν είναι ασφαλής όσο μια κυβέρνηση δεν υπόκειται στους νόμους του κράτους. Ένα κράτος σε αρμονία πηγαίνει πάντα χέρι χερι με μια ευτυχισμένη οικογένεια. Ωστόσο, στη Κίνα, οι κομματικοί ηγέτες όπως ο Μπο ασκούν εξουσία ζωής και θανάτου πάνω σε πολίτες και τις οικογένειες τους.
Για το ΚΚΚ είναι ζήτημα ύψιστης σημασίας να διασώσει την αξιοπιστία του και την εικόνα του. Ο Μπο θα μπει στον μακρύ κατάλογο των φυλακισμένων αξιωματούχων του κόμματος, αν και οι ειδικού τύπου φυλακές όπου θα κρατείται μοιάζουν με κέντρα αναψυχής για συνταξιοδοτημένα κομματικά στελέχη, σε σχέση πάντα με τα σκληρά κι απάνθρωπα σωφρονιστικά ιδρύματα όπου κρατούνται άλλοι Κινέζοι πολίτες, ανάμεσα τους και ο νομπελίστας Λιου Σιάομπο.
Ο γιος του Μπο, Γκούαγκουα, θα ζήσει το υπόλοιπο της ζωής του στο εξωτερικό, σχεδόν αόρατος.
Συνεπώς ο Μπο δεν είναι καθόλου μια τραγική φιγούρα. Όταν ο Βασιλιάς Λιρ του Σαίξπηρ κλαίει για την νεκρή του κόρη, Κορντέλια, καταλαβαίνει πως για τον χαμό της ευθύνονται τα προσωπικά του ελαττώματα και για το λόγο αυτό προκαλεί τη συμπάθεια. Όμως όταν ο Μπο εμφανιστεί στο δικαστήριο, οι ικεσίες του δεν θα είναι τόσο πειστικές. Στην απόγνωσή του ο Λιρ έλεγε : «Ω, είστε άνθρωποι φτιαγμένοι από πέτρα». Αλλά στην αίθουσα του δικαστηρίου και σε όλη την Κίνα το ακροατήριο θα παραμείνει, ορθώς, ασυγκίνητο.
*Ο Μα Τζιάν είναι συγγραφέας των βιβλίων «Beijing Coma» και «The Dark Road»
(η ελληνική μετάφραση δημοσιεύτηκε στο tovima.gr/ 14/8/2013)