Ο Τζόε Μπένετ/ /Joe Bennett ταξίδεψε στη χώρα του Μάο και των φθηνών προϊόντων που «ντύνουν» και στολίζουν ολόκληρη τη Δύση. Το οδοιπορικό του αποκαλύπτει ένα νέο, άγνωστο στους περισσοτέρους, πρόσωπό της
Λαμπρινή Κουζέλη
Ο τίτλος του βιβλίου -Από πού έρχονται τα σώβρακα;- είναι τόσο αβανταδόρικος που φανταζόμαστε από πίσω κάποιον δαιμόνιο μαρκετίστα ο οποίος με μια τραβηχτική ετικέτα προσπαθεί να πουλήσει ένα προϊόν με αδιάφορο περιεχόμενο. Και όμως, κυριολεκτεί για το περιεχόμενο. Ο συγγραφέας αγοράζει πέντε βαμβακερά ανδρικά εσώρουχα «made in China» σε πολυκατάστημα της Νέας Ζηλανδίας για μόλις 8,59 δολάρια. Αναρωτιέται λοιπόν πού και πώς κατασκευάζονται αυτά τα τόσο φτηνά σώβρακα και ταξιδεύει, σαν άλλος Μάρκο Πόλο ή Σέρλοκ Χολμς, για δυο μήνες στην προολυμπιακή Κίνα του 2006, με σκοπό να εντοπίσει τα υλικά, τους τρόπους κατασκευής και διακίνησης των εσωρούχων του και να διαλευκάνει το κόστος παραγωγής τους. Αυτό που ανακαλύπτει τελικά είναι το πρόσωπο της νέας Κίνας, με τις έντονες αντιθέσεις του.
Επισκέφθηκε εταιρείες συσκευασίας και διακίνησης στην αστική Κίνα της πολύβουης Σανγκάης των 21 εκατομμυρίων κατοίκων, με τη βαριά ατμοσφαιρική ρύπανση και τους φρενιτιώδεις ρυθμούς. Τον εντυπωσίασε το τεράστιο νέο λιμάνι μέσα στη θάλασσα, είκοσι μίλια από την ακτή, ταξίδεψε με το τρένο Μαγκλέβ, που κινείται ιλιγγιωδώς πάνω σε ένα μαξιλάρι αέρα και ανακάλυψε μια Κίνα φουτουριστική, που μπορεί να φτιάξει κυριολεκτικά τα πάντα, από οδοντόβουρτσες και λαστιχένιες σαγιονάρες ως είδη υψηλής τεχνολογίας και τεχνητά νεφρά.
Τον παρακολουθούμε να συναναστρέφεται τους προνομιούχους με τις λιμουζίνες τους, που επωφελήθηκαν από τα καπιταλιστικά ανοίγματα του Ντενγκ Χσιάο Πινγκ, και να επισκέπτεται αστικές βιομηχανικές περιοχές όπου η κινεζική νεολαία εισρέει σε ορδές από τις αγροτικές περιοχές για να βρει δουλειά, σε μια μεταναστευτική πορεία άνευ προηγουμένου στην ανθρώπινη ιστορία. Μας περιγράφει τα ανέκφραστα πρόσωπα και τα γοργά δάχτυλα των εργατών, τους ασκητικούς κοιτώνες και τα κοινόχρηστα μπάνια τους. Πηγαίνει όμως και στα χωριά, όπου γέροι καλλιεργούν τα χωράφια με πρωτόγονα εργαλεία- γραφικοί φτωχοί που ζουν στα όρια της επιβίωσης.
Συζήτησε για την πρόσφατη ιστορία με ένα παιδί της Μορφωτικής Επανάστασης και έναν από τους διαδηλωτές της πλατείας Τιενανμέν του 1989 και διαπίστωσε ότι η νεολαία της Κίνας αδιαφορεί για τον Μάο και το Κόμμα, ενώ ενδιαφέρεται μόνο για το χρήμα. Μίλησε με έναν ντόπιο δημοσιογράφο για τη λογοκρισία και υπήρξε μάρτυρας του ρατσισμού απέναντι στους μουσουλμάνους Ουιγούρους στο Ουρούμτσι της επαρχίας Ξινγιάνγκ. Επισκέφθηκε βουδιστικούς ναούς, έφαγε σε εστιατόρια και διασκέδασε τους ντόπιους με τις επιδόσεις του στα τσόπστικ, για να διαπιστώσει ότι οι Κινέζοι χαμογελούν πολύ, είναι περήφανοι για όσα καταφέρνουν καθημερινά, σέβονται την οικογένεια και λατρεύουν την τύχη και την ευημερία.
Μας έδωσε έτσι έναν πρώτης τάξεως οδηγό για αυτή τη χώρα που μας ντύνει και μας παπουτσώνει, αλλά που οι περισσότεροι από εμάς τη γνωρίζουμε ελάχιστα.
Ο 54χρονος Τζόε Μπένετ γεννήθηκε στο Ιστμπορν της Μεγάλης Βρετανίας, σπούδασε στο Μπράιτον και στο Κέμπριτζ και έζησε σε πολλές χώρες διδάσκοντας αγγλικά,επί μία εικοσαετία.Μόνιμος κάτοικος Νέας Ζηλανδίας πλέον,δημοσιεύει κείμενα στον Τύπο και γράφει ταξιδιωτικά βιβλία.Το ημερολόγιο του ταξιδιού του στη σύγχρονη Κίνα εντάσσεται στην περίφημη βρετανική περιηγητική παράδοση,όπου η τοπογραφία και η ανθρωπογεωγραφία της ξένης χώρας παρουσιάζονται με οξυδέρκεια και χιούμορ και η κοινωνική παρατήρηση συνδυάζεται με απολαυστική αφήγηση.Με μια ενδιαφέρουσα διαφορά από τους προκατόχους του: η αλαζονική ματιά του δυτικού αποικιοκράτη στην εξωτική αλλά «υποανάπτυκτη» Ανατολή έχει αντικατασταθεί από το δέος και την αμηχανία του σύγχρονου δυτικού που παρακολουθεί,ως αυτόπτης μάρτυρας, πώς η δική του παγκοσμιοποίηση παρέδωσε σε έναν αρχαίο πολιτισμό- τον οποίο η Δύση υποσκέλισε τα τελευταία 200 χρόνια- τη σκυτάλη για την ηγεσία του κόσμου. Μολονότι στο πλαίσιο του fair play αναγνωρίζει την υπεροχή του αντιπάλου, νιώθει κάπου ότι τον έχουν κοροϊδέψει.
Τζόε Μπένετ,
Από πού έρχονται τα σώβρακα – Ταξίδια στη Νέα Κίνα
μτφρ. Μυρτώ Σπανδώνη,
εκδ. Ωκεανίδα
2011
(πηγή tovima.gr/ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 20/02/2011 )